prof. dr hab. Józef Dobosz | Wydział Historii

prof. dr hab.Józef Dobosz

ORCID: 0000-0002-8222-0650

Moje dotychczasowe badania koncentrowały się na dziejach polskiego Kościoła w średniowieczu (szczególnie doby piastowskiej oraz wspólnot zakonnych, zwłaszcza cysterskich). Innym istotnym wątkiem badawczym przeze mnie podejmowanym były najstarsze dzieje dokumentu na ziemiach polskich, a okazjonalnie zajmowałem się też kwestiami z zakresu regionalistyki i dziejów miast polskich oraz zagadnieniami ustrojowymi i gospodarczymi (wszystko w zakresie wieków średnich), a także tematyką związaną z archiwistyką okresu staropolskiego. W ostatnich latach rozszerzyłem swe zainteresowania o biografistykę, dzieje prawa książęcego w Polsce piastowskiej oraz relacje polsko-czeskie w kontekście środkowoeuropejskim [tu m.in.: kierownik grantu Czeskie wpływy kulturowe w tradycji duchowej i materialnej państwa Piastów (X – druga połowa XIV wieku), zakończonego w listopadzie 2011 oraz organizator lub współorganizator międzynarodowych konferencji naukowych polsko-czeskich w Gnieźnie]. W ostatnich latach wiele uwagi poświęciłem początkom polskiego chrześcijaństwa. W zamierzeniach na najbliższe lata znajduje się opracowanie dziejów XII i XIII, w szerszym kontekście polskiego rozbicia dzielnicowego (roboczy tytuł: „Spadkobiercy Krzywoustego”).

a) Monografie:

Kazimierz II Sprawiedliwy, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2011, ss. 278 (II wyd. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2014, ss. 336)

Ecclesia, monasteria, privilegia … Studia z dziejów Kościoła w średniowiecznej Polsce, [red. M. Matla, M. Danielewski, M. Biniaś-Szkopek, R. Tomczak], Instytut Historii UAM, Poznań 2019, ss. 401

Opracowanie i posłowie: Stanisław Smolka, Mieszko Stary i jego wiek, Poznań 2011, Wydawnictwo Poznańskie, ss. 411 [Posłowie, s. 393–407]

Redakcja naukowa, opracowanie i posłowie – Gerard Labuda, Pierwsze wieki monarchii piastowskiej, Wyd. Nauka i Innowacje, Poznań 2012, ss. 345 [Posłowie s. 315‒326]

b) Redakcje ważniejszych prac zbiorowych:

Gnieźnieńskie koranacje królewskie i ich środkowoeuropejskie konteksty, red. J. Dobosz, M. Matla, L. Wetesko, Gniezno – Poznań 2011, ss. 320

Chrystianizacja Europy. Kościół na przełomie I i II tysiąclecia, Wydawnictwo Naukowe UAM, red. J. Dobosz, J. Strzelczyk, Poznań 2014, ss. 291

Chrystianizacja „Młodszej Europyˮ, red. J. Dobosz, J. Strzelczyk, M. Matla, Poznań 2016, Wydawnictwo Naukowe UAM, ss. 318

Dzieje Gniezna pierwszej stolicy Polski, red. J. Dobosz, Gniezno 2016, ss. 820

Chrzest Mieszka I i chrystianizacja państwa Piastów, red. J. Dobosz, M. Matla, J. Strzelczyk, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2017, ss. 338

Studies on the Christianisation of Europe, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2019, ss. 164

Polonia coepit habere episcopum. The origin of the Poznan bishopric in the light of the latest research, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2019, ss. 151 [współredakcja z Tomaszem Jurkiem]

c) Ważniejsze artykuły:

Gerard Labuda jako popularyzator wiedzy o najstarszych dziejach państwowości polskiej i początkach organizacji kościelnej w Polsce, [w:] Początki państwa i Kościoła polskiego w badaniach Profesora Gerarda Labudy, Poznań 2011, s. 53–70

Herzogliche und adlige Stiftungstätigkeit im piastischen Polen des 12. Jahrhunderts, [w:] Monarchische und adlige Sakralstiftungen im mittelalterlichen Polen, red. E. Mühle, Akademie Verlag, Berlin 2013, s. 201–267

The Location (and Founding) of a Town of Poznań in Light of the Earliest Documents and Narrative Sources, “Studia Historiae Oeconomicae“31 (2013), s. 3–17

Miejsce chrztu Mieszka I, „Kronika Miasta Poznania” 2016, nr 1, s. 11–20,

Kazimierz Sprawiedliwy w średniowiecznych przekazach dziejopisarskich – następcy mistrza Wincentego, [w:] Na szlakach dwóch światów. Studia ofiarowane Profesorowi Jerzemu Hauzińskiemu, red. A. Teterycz-Puzio, Słupsk 2016, s. 337–345

Mesco dux Poloniae baptizatur – wejście władztwa piastowskiego do Respublica Christiana, „Poznańskie Studia Slawistyczneˮ nr 10 (2016), s. 37–50

Historyczne tło fundacji Konińskiego Słupa Drogowego, [w:] Koniński Słup Drogowy, Wydawnictwo Setidava Miejskiej Biblioteki Publicznej w Koninie, Konin 2016, s. 23–38

Motives and Inspirations. An Exploration of When i Why the Chronica Polonorum Was Written, [w:] Writing History in Mediewal Poland. Bishop Vincentius of Cracow and his Chronica Polonorum, red. Darius von Güttner-Sporzyński, Brepols Publishers n.v., Turnhout 2017, s. 43–61 [seria: Cursor Mundi, Vol. 28]

J. Dobosz, Profesor Gerard Labuda jako organizator życia naukowego, „Acta Cassubianaˮ 19 (2017), s. 33–45

Gniezno w wiekach średnich oczyma historyka, [w:] Gniezno wczesnośredniowieczny zespół grodowy, red. Tomasz Sawicki, Magdalena Bis, Warszawa 2018, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, s. 46-55

Mediewistyka poznańska wobec Czech – konferencje polsko-czeskie w Gnieźnie i ich brneńskie echa, [w:] Pół wieku współpracy – na tropach poznańsko-brneńskich kontaktów naukowych i kulturalnych. W 50. Rocznicę podpisania umowy partnerskiej między miastami, red. S. Paczos, Urszula Kowalska-Nadolna, Instytut Historii UASM, Poznań 2018, s. 59-67

Co wiemy o Mieszku I w świetle zachowanych źródeł i nowszych badań?, [w:] Przełomowe wydarzenia historyczne we współczesnych polskich i czeskich podręcznikach szkolnych/ Historické mezníky v současných polských a českých školních učebnicích, red. Danuta Konieczka-Śliwińska, Małgorzata Machałek, Poznań 2018, Instytut Historii UAM, s. 51–66 [Co víme o Měškovi I. ve světle zachovaných pramenů a novějších výzkumů?, jw. s. 67–81]

Z Kielc przez Kraków i Warszawę do Poznania. Kazimierz Tymieniecki i jego działalność na Uniwersytecie Poznańskim przed II wojną światową, Kronika Miasta Poznania 2019, nr 1, [Uniwersytetowi w stulecie] s. 231-242

The Baptism of Duke Mieszko I in Medieval History-Writting, [w:] Studies on the Christianisation of Europe, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2019, s. 119–133

Between source facts and historigraphic facts; knowledge about the first Bishop of Poland, [w:] Polonia coepit habere episcopum. The origin of the Poznan bishopric in the light of the latest research, ed. J. Dobosz, T. Jurek, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2019, s. 99–109

The Baptism of Duke Mieszko I in Medieval History-Writting, „Journal of the Australian Early Medieval Association” 16 (2020), s. 147–166 [The Christianisation of Europe, ed. J. Dobosz, Darius von Güttner Sporzyński]

Magdalena Biniaś-Szkopek, Józef Dobosz, Obraz kobiet w świetle najstarszych przekazów dziejopisarstwa polskiego, [w:] „Powtórka przed…” XIV Spotkania z historią dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych. Informator Wydziału Historii UAM, red. J. Dobosz, D. Konieczka-Śliwińska, Poznań 2020, s. 27–41

Gerard Labuda – szkic do portretu uczonego, „Historia Slavorum Occidentis” 2021, nr 3 (30), s. 11–33

W przeszłości: Kierownik Pracowni Bohemistycznej IH UAM (2006–2019); prodziekan ds. studiów stacjonarnych Wydziału Historycznego (kadencja 2008–2012); Komisja rektorska ds. studiów stacjonarnych (kadencja 2008–2012); Rada Międzykierunkowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych (kadencja 2008–2012); dyrektor Instytutu Historii UAM (2012–2019);

Obecnie: od 2020 kierownik Zakładu Historii Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej; od stycznia 2020 roku dziekan Wydziału Historii UAM i przewodniczący Rady dyscypliny Historia na UAM.

Początki państwowości piastowskiej, Polska w dobie rozbicia dzielnicowego; dzieje Kościoła polskiego w wiekach średnich, regionalistyka i dzieje miast, stosunki polsko-czeskie w średniowieczu, początki dyplomatyki polskiej i dzieje wczesnych kancelarii, biografistyka, kultura średniowiecza.

Prowadzone zajęcia: wykłady fakultatywne: „Rycerstwo i rody rycerskie w Polsce średniowiecznej – narodziny, rozwój, znaczenie”, „Pierwsze wieki Kościoła w Polsce”, „Prawo książęce w Polsce piastowskiej”; „Biografistyka w warsztacie historyka mediewisty” (Wydział Historii UAM) oraz wykłady z historii Polski i historii Europy Środkowej (Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM).

Granty:

kierownik – projekt Nr NN108 3701 33 pt. „Czeskie wpływy kulturowe w tradycji duchowej i materialnej państwa Piastów (X – druga połowa XIV w.)”, grant MNiSzW w latach 2007–2011;

„U źródeł chrześcijaństwa w Polsce. Dzieje (archi)diecezji poznańskiej X–XX wiek”, NPRH Nr 0046/NPRH3/H11/82/2014.

Wykonawca – „Dynastia i społeczeństwo państwa Piastów w świetle zintegrowanych badań historycznych, antropologicznych i genomicznych” (w ramach NCN „Symfonia” 2), NCN Nr UMO 2014/12/W/ N22/00466;

„Wielkopolska średniowieczna. Społeczeństwo i dynastia w kontekście genezy państwa i składu etnicznego”, NPRH Nr 0040/NPRH3/H11/82/2014;

Projekt 1aH 15 0419 83, pt. „Mit, tradycje i rzeczywistość materialna. Kruszwica. Od wczesnopiastowskiego grodu do zamku kazimierzowskiegoˮ (w ramach NPRH od 2015 roku);

Projekt Nr 15-22658S, pt.„Úloha center v přechodové společnosti na přikladech z raně středověké Moravy a Slezskaˮ– wykonawca (do grudnia 2016 roku).

Członek Polskiego Towarzystwa Historycznego (2004–2006 członek Zarządu Oddziału Poznańskiego, 2007–2012 prezes Oddziału Poznańskiego PTH); członek Wydziału II Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk; członek Polsko-Czeskiego Towarzystwa Naukowego

Acta Univers. Carolinae Pragensis – Philosophica et Historica”; „Rocznik Przemyski”; „Czas Przeszły. Poznańskie studia historyczne” – członek Rady Programowej; „Slavia Antiqua. Rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim” – członek Rady Naukowej; Rocznik Kolski; „Rocznik Muzeum Początków Państwa Polskiego” – członek Rady Naukowej. Od 2012 roku redaktor naczelny czasopisma „Historia Slavorum Occidentis” (Wydawnictwo Adam Marszałek, redakcja afiliowana na Wydziale Historii UAM)

- Współorganizacja 15 edycji: „Powtórka przed…Spotkania z historią dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych” (wspólnie z prof. Danutą Konieczką-Śliwińską) – współredakcja 15 tomów publikacji.

- Członek Komitetu Głównego Olimpiady Historycznej od 2004 roku (wcześniej, od 1990 roku, w Komitecie Okręgowym Olimpiady Historycznej w Poznaniu).

- Współprzewodniczący Kapituły nagrody im. Kazimierza Tymienieckiego na najlepsze prace magisterskie i licencjackie napisane na Wydziale Historii UAM.

- Przewodniczący Rady Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie (od 2016).

- Przewodniczący Rady Naukowej PAN Biblioteki Kórnickiej (od 2020).