prof. UAM dr hab.Elena Klenina

ORCID: 0000-0001-9208-7833

Starożytna historia gospodarcza

Architektura rzymska i wczesnobizantyńska

Archeologia i historia Limesu Dołnodunajskiego w okresie I – VI w.

Ceramika hellenistyczna, rzymska i późnorzymska

Historia Cesarstwa Rzymskiego i Bizantyńskiego

Religia, kultura i sztuka prowincji rzymskich

Publikacje naukowe w czasopismach znajdujących się w bazie Web of Science (WoS) lub na liście European Reference Index for the Humanities (ERIH)

1.         Klenina E., Biernacki A.B. (2020) The Byzantine Church-Shaped Stone Reliquary from ChersonesusTaurica. Archaeologia Bulgarica, ХХIV, 1 (2020), 59-78. ISSN 1310-9537

2.         Biernacki A. B., Klenina E., Zambrzycki P. (2018) The Bas-Relief of a Centurion from the Armoury of the Roman Legionary Camp in Novae (Moesia Inferior): Identification and Techniques of Execution. In: Archaeologia Bulgarica ХХII, 1, 2018, 71-80. ISSN 1310-9537 (5)

3.         Biernacki A.B., Klenina E. (2016) The Labrum from the Large Legionary Bathhouse of Novae (Moesia Inferior). In: Archaeologia Bulgarica ХХ, 2, 2016, 45-56. ISSN 1310-9537

4.         Biernacki A.B., Klenina E.Yu., Pashkevych G.A. (2015) Some Aspects of Everyday Life in the Late Byzantine Tauric Chersonesos. In: Archaeologia Bulgarica ХІХ, 3, 2015, 75-90. ISSN 1310-9537

5.         Klenina E. (2014) REVIEWS: Sirma S. Alexandrova. Typology and chronology of the hand-made pottery of the Roman and Early Byzantine period (1st – 6th C.) on the territory of Bulgaria. Dissertations. National Archaeological Institute with Museum. Volume 7. Sofia, 2013, 443 pp., 41 fig., drawings 308-443 pp. In: Archaeologia Bulgarica XVIII, 2: 105-107

Redakcja publikacji i monografii

6. Biernacki A.B., Klenina E. (2020) NOVAE – NA KRAŃCU ŚWIATA RZYMSKIEGO. [seria Klenina E. (ed.) Novae. Studies and Materials VII]. Poznań 2020, Wydawnictwo Instytutu Historii UAM, 180 str. ISBN 978-83-66355-42-2

7. Klenina E. (2018) Chersonesus Taurica in the Principate. Some Aspects of Economic History according to Archaeological Data, Poznań 2018, Wydawnictwo Instytutu Historii, 456 str. ISBN 978-83-65663-95-5.

8. Klenina E. (ed.) (2018) Novae. Studies and Materials VI (Poznań). 306 s.

9. Klenina E., Biernacki A.B. (2016) Топография и архитектура Херсонеса Таврического. Квартал 55 с пятиапсидным храмом (IV/III в. до н.э. – XIV в. н.э.) в Херсонесе Таврическом. Том III. Повседневная жизнь (Познань 2016) 406 str.

10. Biernacki A.B., Klenina E. (eds) (2016) Novae. Studies and Materials V (Poznań). 536 str.

11. Biernacki A.B., Klenina E. Ju., Genčeva E. (eds) (2013) Biskupstwo w Novae (Moesia Secunda) IV-VI w. Historia – Architektura – Życie codzienne. Tom II. Życie codzienne [= seria A.B. Biernacki (ed.) Novae. Studies and Materials IV] (Poznań). 396 str.

Publikacje naukowe w czasopismach międzynarodowych lub krajowych:

12. Biernacki A.B., Klenina E. (2021) Roman rings with engraved gems from Novae and its vicinity (Moesia Inferior) in: Ergün Laflı, Alev Çetingöz, Enver Melih Veziroğlu, Hugo Thoen (eds) „Ancient Greek, Roman and Byzantine engraved gems in the eastern Mediterranean and Black Sea area.” An international e-conference on archaeological and archaeogemological approaches, May 11-12, 2021 / Izmir, Turkey Colloquia Anatolica et Aegaea Congressus internationales Smyrnenses XI (Izmir 2021) 29-30. ISBN 978-625-00-0004-5

13. Klenina E., Biernacki A.B. (2019) The Roman Thermae in the Citadel of Chersonesus Taurica. In: G. Bąkowska-Czerner and R. Czerner (eds) Greco-Roman Cities at the Crossroads of Cultures. The 20th Anniversary of Polish-Egyptian Conservation Mission Marina el-Alamein, Oxford 2019, ARCHAEOPRESS Roman Archaeology 39, 40-56.

14. Biernacki A.B., Klenina E. (2019) Międzynarodowa Interdyscyplinarna Ekspedycja Archeologiczna UAM „Novae”. W: K. Balbuza, J. Dobosz, D. Konieczka-Śliwińska, K. Kościelniak, P. Matusik (red.) Historia na Uniwersytecie Poznańskim. Od Seminarium Historicznego do Instytutu Historii (1919-2019), Wydawnictwo Instytutu Historii UAM, 190-196. ISBN 978-83-66355-20-0

15. Klenina E. Ju. (2018) Проба идентификации античной агоры в Херсонесе Таврическом. In: Херсонесский сборник 19 (Севастополь 2018) 119-136.

16. Klenina E., Biernacki A. B. (2017) An Attempt at Identifying the Location of the Ancient Agora in Chersonesus Taurica. In: G. Bąkowska-Czerner, J. Bodzek (eds) AUGUSTUS. From Republic to Empire, ARCHAEOPRESS Roman Archaeology 36 (Oxford 2017) 22-40.

17. Biernacki A.B., Klenina E. (2016) Authepsa z ptochotrophium w kompleksie biskupim w Novae (Moesia Secunda). In: M. Dorna, M. Matla, M. Sosnowski, E. Syska (red.), Stilo et animo. Prace historyczne ofiarowane Profesorowi Tomaszowi Jasinskiemu w 65. rocznicę urodin. (Poznań) 525-538.

18. Klenina L. (2016) The Early-Christian Churches Architecture of Chersonesos in Taurica In: O. Brandt, G. Castiglia (eds.), Costantino e i Costantinidi l’innovazione Costantiniana, le sue radici e i suoi sviluppi. Acta XVI Congressvs Internationalis Archaeologiae Christianae, Romae (22-28.9.2013) [= Studi di Antichità Cristiana LXVI] (Città del Vaticano) 2255-2281.

19. Klenina E. Yu. (2016) Local and imported Pottery of the 2nd – 4th Centuries A.D. in the excavations of the Large Legionary Thermae. In: Biernacki A.B. The Large Legionary Thermae in Novae (Moesia Inferior) (2nd-4th centuries AD) [= Novae. Studies and Materials V], (Poznań 2016) 413-453.

20. Klenina E. (2015) Amphorae of the 1st century BC - 4th century AD from Chersonesos Taurica: the issue of trade relation. In: S. Demesticha (ed.) Per terram, per mare. Seaborne Trade and the Distribution of Roman Amphorae in the Mediterranean. Studies and Mediterranean Archaeology and Literature PB 180 (Åströms förlag, Uppsala 2015) 79-97.

21. Klenina E. (2015) Ceramic Production of Tauric Chersonesos in the Roman Period. In: A. Tomas (ed.) Ad fines imperii romani. Studia Thaddaeo Sarnowski septuagenario ab amicis, collegis discipulisque dedicata (Varsaviae 2015) 359-373.

22. Klenina E. (2015) The Dorian Colony of Chersonesos in Taurica: Historical and Economic Aspects of the Development in the Hellenistic Period. In: P. Adam-Veleni, D. Tsangari (eds) Greek Colonisation. New Data, Current Approaches (Athens 2015) 37 - 57.

23. Klenina E., Biernacki A. B. (2015) Amphorae of the 4th - 6th centuries AD from Novae (Moesia Secunda): typology and chronology. Chapter 7. In: S. Demesticha (ed.) PER TERRAM, PER MARE. Seaborne Trade and the Distribution of Roman Amphorae in the Mediterranean. Studies and Mediterranean Archaeology and Literature PB 180 (Åströms förlag, Uppsala 2015) 99-120.

24. Klenina E., Biernacki A. B. (2015) Early-Byzantine Pottery Workshops in Novae (Moesia II, Bulgaria): Technological, Economic and Historical Aspects. In: F. Thuillier, E. Louis (eds), Tourner autour du pot... (CRAHM) (Brepols 2015) 373-381.

25. Klenina E. Ju. (2014) Снабжение римских легионеров во II-III вв. н.э. на примере Новы (Moesia Inferior) и Херсонеса в Таврике. Античная древность и средние века 42 (Antichnaya drevnost’ i srednije veka) [Изд-во Урал. ун-та] (Екатеринбург 2014) 27-37.

26. Klenina E. J. (2014) Trade relations of Novae (Moesia II) according to ceramic evidence from an assemblage of the late 5th – early 6th centuries AD. In: LRCW 4, Late Roman Coarse, Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean, eds. by N. Poulou-Papadimitriou, E. Nodarou, V. Kilikoglou, vol. II, BAR Inter. Series 2616 (I) (Oxford 2014) 931-941.

27. Klenina E.J. (2013) The Bishopric and Early Christian Architecture in Chersonesos in Taurica. In: Acta XV Congressus International Archaelogiae Christianae (Toleti 8-12.9.2008). Pars I. (Città del Vaticano) 915-928.

28. Klenina E. (2013) Some aspects of Economic Development of Novae (Moesia Secunda) in the 5th-6th centuries AD. In: Biernacki, A.B., Klenina E.Yu., Genčeva, E. (eds), Bishopric of Novae (Moesia Secunda), 4th-6th cent. History – Architecture - Daily life. Volume II. Daily life. [= A. B. Bierancki (ed.) Novae. Studies and Materials IV] (Poznań 2013) 75-116.

29. Klenina E. (2012) Byzantine Bone Wares from Chersonesos in Taurica: Interpretation and Chronology. In: B. Böhlendorf-Arslan, A. Ricci (eds) Byzantine Small Finds in Archaeological Contexts. BYZAS 15. Veröffentlichungen des Deutschen Archäologischen Instituts Istanbul. Herausgegeben von Felix Pirson und Martin Bachmann (Istanbul 2012) 441-456.

Kierownik Centrum Expedycja Novae WH UAM

2022/SL Antyk w basenie Morza Czarnego. Ludzie, gospodarka i architektura 18-AwBMC-01usm2

Wykład

2022/SL Gospodarka preindustrialna - średniowiecze - ćwiczenia 18-GPrISrC-12ged2

Ćwiczenia

2022/SL Historia starożytnej Grecji i Rzymu - ćwiczenia 18-HSGiRc-12h2

Ćwiczenia (12) , Ćwiczenia (61)

2022/SL Warsztat badawczy historyka mediewisty 03-WBM-r1HSDU

Warsztat

2022/SL Wykład monograficzny: Krym - między Wschodem i Zachodem: aspekty historyczne i społeczno-ekonomiczne 18-KMWiZ-02wm2

Wykład

2022/SL Źródła archeologiczne w warsztacie historyka starożytnej Grecji i Rzymu, cz.1 1 18-ZAwWH.1-01sm2

Konwersatorium

Kierowanie międzynarodowymi i krajowymi projektami badawczymi oraz udział w takich Projektach:

1. Architektura Wczesnobizantyjskich Budowli Sakralnych Chersonezu Taurydzkiego. 1999-2002 Narodowy Program Rozwoju Humanistyki # 0162/FNiTP/H12/80/2011. Byłam głównym wykonawcą ze strony Narodowego Rezerwatu "Chersonez Taurydzki" (Ukraina). Kierował projektem dr A. B. Biernacki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Poznaniu (Polska). Project był realizowany w Polsce oraz na terenie antycznego miasta Chersonez Taurydzki (Ukraina). Wyniki projektu opublikowany w 3-tomowej monografii, gdzie byłam autorem rozdziałów i redaktorem tomu I: E.J. Klenina (2004): Topography of Chersonesos Taurica; The Western basilica; The Eastern basilica; The Complex of the Uvarov basilica; The four-apsed church, In: A. B. Biernacki, E. J. Klenina, S. Ryżov (eds), The Early Byzantine Churches od Chersonesus Taurica, Poznań 2004, p. 21-32, 39-44, 49-54, 71-78.

2. Biskupstwo w Novae (Moesia Secunda) w VI wieku: historia, architektura, życie codzienne. 2003 – 2006. Komitet Badań Naukowych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP # 2 H01G 082 25. Byłam głównym wykonawcą. Projekt był realizowany pod kierunkiem dr A. B. Biernackiego (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) w Polsce i Bułgarii na terenie rzymskiego obozu legionowego i miasta wczesnobizantyjskiego Novae przy udziale Instytutu Archeologii Bułgarskiej Akademii Nauk. Wyniki projektu były opublikowane w 2006 r. w monografii:  E. Klenina, „Столовая и кухонная керамика III-VI вв.н.э. из Нов (Северная Болгария)” (Ceramic Tableware and Kitchenware of the 3rd – 6th century from Novae (Northern Bulgarian)). In: A.B. Biernacki (ed.) Novae. Studies and Materials II. (Poznań-Sevastopol) 213 str. oraz w 2013 w monografii pod redakcją A.B. Biernacki, E.Ju. Klenina, E. Genčeva „Biskupstwo w Novae (Moesia Secunda) IV-VI w. Historia, Architektura, Życie Codzienne”, Tom.II. Życie Codzienne [= A. B. Biernacki (ed.) Novae. Studies and Materials IV] (Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2013) 396 str.

3. Wielka łaźnia legionowa w Novae (Moesia Inferior), II-IV w. Architektura, infrastruktura, styl życia. 2008 – 2011. Komitet Badań Naukowych, Narodowe Centrum Nauki # 33605. Byłam głównym wykonawcą. Projekt był realizowany pod kierownictwom dr A. B. Biernackiego (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) w Polsce i Bułgarii na terenie rzymskiego obozu legionowego i miasta wczesnobizantyjskiego Novae przy udziale Instytutu Archeologii Bułgarskiej Akademii Nauk. W ramach projektu opublikowałam rozdział „Local and Imported Pottery of the 2nd-4th centuries A.D. in the Excavations of the Large Legionary Thermae” w monografii: A.B. Biernacki, The Large Legionary Thermae in Novae (Moesia Inferior) (2nd-4th centuries A.D.) [= A.B. Biernacki, E.Yu. Klenina (eds.) Novae. Studies and Materials V]. (Poznan) str. 413-453 oraz w artykułach:

1. Biernacki A.B., Klenina E. (2016) The Labrum from the Large Legionary Bathhouse of Novae (Moesia Inferior) // Archaeologia Bulgarica ХХ, 2, 45-56

2. Кленина, Е.Ю. (2014) Снабжение римских легионеров во II-III вв. н.э. на примере Новы (Moesia Inferior) и Херсонеса в Таврике. In: Античные древности и средние века (Antichnyje drevnosti i srednije veka) 42, p. 27-37

3. Klenina, E.J. (2010): Trade Relations between the Mediterranean and the Black Sea Region in the 3rd–6th Centuries A.D. in the Light of Ceramic Artifacts. BAR Inter. 2185 (II) (Oxford): pp. 1005-1014

4. Biernacki A.B., E. Klenina, (2010) Trade Relations Between the Lower Danube Region and Mediterranean in the Late Roman Period: The Ceramic Evidence from Novae (Moesia Secunda), w: LRCW3, Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean: Archaeology and Archaeometry. Comparison between Western and Eastern Mediterranean, Vol. II, BAR International Series 2185 (II) (Oxford 2010) 983-992.

4. Topografia i architektura Chersonezu Taurydzkiego. Zagadnienia identyfikacji i zabudowy agory – centrum antycznego miasta. 2012-2015. Narodowy Program Rozwoju Humanistyki # 0162/FNiTP/H12/80/2011,  Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Poznaniu (Polska) i Narodowy Rezerwat "Chersonez Taurydzki" (Ukraina). Byłam kierownikiem projektu ze strony ukraińskiej oraz głównym wykonawcą. W ramach projektu opublikowana została monografia w 2016 roku. Бернацки А. Б., Кленина Е. Ю. (eds) „Топография и архитектура Херсонеса Таврического. Квартал 55 с пятиапсидным храмом (IV/III в. До н.э. – XIV в. н.э.) в Херсонесе Таврическом”. Том III. Повседневная жизнь (Познань). 406 str.

5. Projekt naukowo-konserwatorski "Muzealizacja obiektów archeologicznych: innowacyjne metody w tworzeniu ekspozycji na wolnym powietrzu", realizowany w mieście Sewastopol (Ukraina), luty – grudzień 2012 r. Byłam kierownikiem projektu. Projekt był finansowany Fundacji Renata Achmetowa "Розвиток Украïни" w ramach programu "Pomysł, impuls, innowacje". Realizacja odbyła się we współpracy z naukowcami z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Polska).

6. Projekt badawczy “Containers and contents: the Trade Relations of the Roman and Early Byzantine Town Novae in the 3rd-6th centuries AD” realizowany w Sofia, Swisztow i V. Tyrnowie (Bułgaria), październik 2020 r. – grudzień 2021 r. Byłam kierownikiem projektu. Projekt był finansowany w ramach konkursu “Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” (numer wnioska 001/07/POB5/0006, decyzja od 2020-06-29).

7. Projekt badawczy “Arsenały legionowe w okresie Pryncypatu w świetle badań w Novae (Moesia Inferior): Identyfikacja, Lokalizacja i Architektura” realizowany w Sofia, Swisztow (Bułgaria), Berlin (Niemcy) lipec 2021 – lipec 2022 r. Jestem kierownikiem projektu. Projekt finansowany w ramach konkursu “Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” konkurs nr 016 „Pierwszy Grant / Pierwszy Tekst” na realizację zadania nr 12 „Powstanie i rozwój Institute for Advanced Studies in Social Sciences and Humanities” (numer wnioska 016/12/POB5/0002, decyzja od 2021-07-13).

8. Udział w naukowej konferencji “Ab Danubio ad Gothiam. The Christianisation of the North-West of the Black Sea during Late Antiquity” z wykładem “The first Christians in Chersonesus Taurica and the problem of the propagation of faith”, Département d'Histoire, Université de Lille, Francja, 23-29 listopada 2021 r. Projekt finansowany w ramach konkursu “Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” (numer wniosku 001/06/POB5/0002, decyzja od 2020-06-27).

9. Projekt naukowo-badawczy „Antyczne i wczesnośredniowieczne miasto Nekresi (Królestwo Iberii). Historia, topografia, architektura”. Polsko-gruzińska umowa (2018-2023) podpisana została przez Jego Magnificencję Rektora UAM prof. dr hab. Andrzeja Lesickiego i Dyrektora Muzeum Narodowego w Tbilisi w 2018 r. Kierownik projektu dr hab. Elena Klenina

1. Wyróżnienie, 2009 r. Wydział Kultury i Turystyki Państwowej Administracji Miasta Sewastopol (Ukraina). Za wielki wkład w ochronę i popularyzację zabytków dziedzictwa historycznego i kulturowego oraz rozwój muzealnictwa.

2. W 2017 rok za wkład w rozwój polsko-ukraińskiej współpracy naukowej i kulturalnej otrzymałam Kartę Polaka z rąk Konsula Generalnego RP we Lwowie

1. Stypendium naukowe „Gaude Polonia” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskej, Muzeum Archeologiczne w Poznaniu 2011 r. (6 miesięcy), staż podoktorski pod kierunkiem prof. dr hab. M. Szmyt

2. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2014/2015 r. (12 miesięcy), praca na stanowisku – visiting professor.

3. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2006–2012 (miesiąc co roku) realizacja indywidualnych programów badawczych zgodnie z dwustronną umową między Narodowym Rezerwatem "Chersonez Taurydzki" i Uniwersytetem. A. Mickiewicza w Poznaniu (praca w archiwach i bibliotekach, wykłady dla studentów).

4.         Grecja, Uniwersytet Arystotelesa w Salonikach, od 26 marca po 8 kwietnia 2012 r. staż w ramach programu badawczego europejskich uniwersytetów. Tematem moich badań była "Topografia i architektura greckiej kolonii Chersonez Taurydzki".

5.         Bułgaria, Instytut Archeologii Bułgarskiej Akademii Nauk, 14 lipca – 04 sierpnia 2014 r. Studia porównawcze w magazynach ze zbiorami materiałów archeologicznych, pochodącymi z badań wykopaliskowych.

6.         Bułgaria, Muzeum Archeologiczny w Warnie, 5-17 sierpnia 2014 r. Studia porównawcze w magazynach muzeum ze zbiorami materiałów archeologicznych, pochodzącymi z badań wykopaliskowych.

1. REI CRETARIAE ROMANAE FAUTORES (RCRF), od 2002 r., członek organizacji

2. International Council of Museums (ICOM), od 2008 r., członek organizacji

3. European Association of Archaeologists (EAA), od 2020 r., członek organizacji

4. Komisja Archeologii Krajów Śródziemnomorskich Polskiej Akademii Umiejętności, od 2020 r., członek komisji

1. W latach 2005-2014 byłam członkiem komitetu naukowo-redakcyjnego czasopisma „Chersonesskij Sbornik”, wydawanego począwszy od 1926 roku przez Muzeum Chersonez Tavriczeskij w Sewastopolu (Ukraina), Wydawnictwo „Издательский дом «Максим»”, НПЦ «ЭКОСИ-Гидрофизика», СПД Арефьев М.Э. Byłam redaktorem z uprawnieniami do decydowania o przyjmowaniu prac do druku w 2005 r., członkiem rady naukowej w latach 2006-2012 rr.

2. Od 2016 jestem redaktorem naukowym serii wydawniczej „Novae. Studies and Materials”, wydawanej począwszy od 1995 roku przez Instytut Historii Wydziału Historycznego UAM.

3. Od 2020 jestem redaktorem naukowym i przewodniczącą Międzynarodowej Rady Naukowej serii wydawniczej „ Novae. Studies and Materials” wydawanej przez Wydział Historii UAM.