prof. dr hab.Ewa Domańska
- ewa.domanska@amu.edu.pl
- 61 829 1509
pokój 3.123
ORCID: 0000-0003-0875-976X
Od 2002 roku visiting professor, Department of Anthropology/Archaeology Center/DLCL, Stanford University; affiliated faculty of the Center for Russian, East European & Euroasian Studies – CREEES, Stanford University
- współczesna teoria i historia historiografii
- metodologia historii
- porównawcza teoria nauk humanistycznych i społecznych
- badania ekobójstwa i ludobójstwa
- historia nieantropocentryczna i nieeuropejskie podejścia do przeszłości
Publikacje 2015-2023
Monografie autorskie:
A História para além do humano [History Beyond the Human], przeł. na język portugalski: Taynna Marino, Hugo Merlo, red. Julio Bentivoglio i Taynna Marino. Rio de Janeiro: Fundação Getulio Vargas Press, 2023, ss. 130.
Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017, ss. 370.
Redakcje naukowe:
Knowledge in the Shadow of Catastrophe, eds. Katarzyna Bojarska, Piotr Filipkowski, Ewa Domańska, Jacek Małczyński, Luiza Nader. Leiden, The Netherlands: Brill | Schöningh, 2024. ss. 343.
Dipesh Chakrabarty, Humanistyka w epoce antropocenu, red. Ewa Domańska i Małgorzata Sugiera. Kraków: Universitas, 2023, ss. 446.
Ekshumacje polityczne: Teoria i praktyka, red. Alexandra Staniewska i Ewa Domańska. Gdańsk-Lubin: słowo/obraz terytoria; Muzeum Historyczne w Lubinie, 2023, ss. 729.
Wprowadzenie do metodologii historii, red. Ewa Domańska i Jan Pomorski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2022, ss. 572.
RAT (Resilience Academic Team), Humanistyka prewencyjna, koordynacja prac redakcyjnych: Ewa Domańska, Piotr Słodkowski, Monika Stobiecka. Warszawa-Poznań: Muzeum Sztuki Nowoczesnej; Poznańskie Centrum Dziedzictwa, 2022, ss. 224.
Jerzy Topolski, Theory and Methodology of Historical Knowledge. An Anthology, eds. Ewa Domańska and Anna Topolska. Poznań: Faculty of History Press, Adam Mickiewicz University, 2022, ss. 432.
Hayden White w Polsce: fakty, krytyka, recepcja, red. Ewa Domańska, Edward Skibiński, Paweł Stróżyk. Kraków: Universitas, 2019, ss. 368.
Jerzy Topolski, Teoretyczne problemy wiedzy historycznej. Antologia, wybrała, do druku przygotowała i wstępem opatrzyła Ewa Domańska. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2016, ss. 345.
Artykuły w czasopismach punktowanych:
Ewa Domańska, “Ethics of Historical Justice: Reading Hayden White with Vine Deloria Jr” i “Hayden White and the Metaphysics of History”, w: Ewa Domańska, Robert Doran, Jakub Muchowski, Herman Paul, Kalle Pihlainen & Miguel Valderrama, “The Ethics of Narrative: A readers’ Dialogue.” Rethinking History, 10 Jul 2024, online first.
Zastanawiając się nad historią w czasach permanentnego kryzysu. „Prace Kulturoznawcze”, vol. 26, nr 2, 2022: 133-146 (w j. angielskim: „Wondering About History in Times of Permanent Crisis”. Storia della Storiografia, vol. 82, nr 2, 2022: 29-37.
Mikrobiologia obecności. O sztuce Anny Zagrodzkiej. „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 2, 2022: 304–314.
Ewa Domańska, Jacek Małczyński, Mikołaj Smykowski & Agnieszka Kłos, The Legacies of the Holocaust Beyond the Human and Across a Longer durée (In Response to Omer Bartov, Eric Katz and Jessica Rapson). “Journal of Genocide Research”, vol. 24, no. 3, 2022: 448-461.
Polish Humanities, French Theory, and the Need for a Strong Subject. „Historyka”, vol. 51, spec. 2021: 17-37.
Jerzy Topolski’s Marxist Anthropocentrism. “Journal of the Philosophy of History”, vol. 15, nr 3, 2021: 361–377.
Posłowie. Co mówią o kondycji historii kluczowe pojęcia myślenia historycznego? „Historyka”, nr 51, 2021: 293-303.
Zoltán Boldizsár Simon, Marek Tamm & Ewa Domańska, Anthropocenic historical knowledge: promises and pitfalls, Rethinking History, vol. 25, nr 4, 2021: 406-439.
Prefigurative Humanities. “History and Theory”, vol. 60, nr 4, 2021, 141-158.
Unbinding from Humanity: Nandipha Mntambo's Europa and the Limits of History and Identity. "Journal of the Philosophy of History", vol. 14, 2020: 310–336.
Dekonstruktywistyczne podejście do przeszłości. „Historyka", vol. 50, 2020: 131-155.
The Environmental History of Mass Graves. “Journal of Genocide Research”, vol. 22, nr 2, 2020: 241-255 (numer tematyczny: “Environmental History of the Holocaust”, red. Ewa Domańska i Jacek Małczyński)
Theory as the practice of freedom: Hayden White in East-Central Europe. “Rethinking History”, vol. 23, nr 4, 2019: 558-564 (sekcja tematyczna: “Globalizing Hayden White”, red. Ewa Domańska and María Inés La Greca).
Is This Stone Alive? Prefiguring the Future Role of Archaeology. “Norwegian Archaeological Review”, vol. 51, nr 1-2, 2018: 22-35.
Nekrohumanistyka. „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 4, 2018: 321-329.
Affirmative Humanities. “Dějiny–teorie–kritika” [History–Theory–Criticism], nr 1, 2018: 9-26.
Animal History. “History and Theory”, vol. 56, nr 2, June 2017: 267-287 [w j. pol.: Historia zwierząt. „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 3-4, 2016: 322-331]
Sprawiedliwość epistemiczna w humanistyce zaangażowanej. „Teksty Drugie”, nr 1, 2017: 41–59.
Historia w kontekście posthumanistyki. „Historyka”, vol. 45, 2015: 5-21 (numer tematyczny: „Historia w kontekście posthumanistyki”, red. Ewa Domańska)
Hayden White and Liberation Historiography. “Rethinking History”, vol. 19, nr 4, 2015: 640-650.
Rozdziały w monografiach zbiorowych:
"Collecting Bald Cypress Knees. An Exercise in Symbiotic Interaction", w: Objects in the Archives. Modern Material Culture and Heritage in the North, red. Kristján Mímisson, Davið Ólafsson. London: Routledge, 2024 (w druku).
„Międzynarodowa rozpoznawalność publikacji współczesnych polskich historyków akademickich (analiza ilościowo-jakościowa za lata 2019–2022)”, w: Człowiek twórcą historii, red. Cezary Kuklo i Wojciech Walczak, t. 7: „Miejsce historii w edukacji humanistycznej w XXI w.”, część 1. Białystok: Uniwersytet w Białymstoku, 2024: 43-72.
“Revisiting Ruins with Bjørnar Olsen”, in: For Love of Archaeology, eds. Hein B. Bjerck, Mats Burström, Þóra Pétursdóttir and Asgeir Svestad. Tromsø: Tromsø Museums Skrifter, 2023: 37-43.
Alexandra Staniewska, Ewa Domańska, „Ekshumacje polityczne jako zjawisko społeczne i wielodziedzinowe pole badań”, w: Ekshumacje polityczne: Teoria i praktyka. Gdańsk-Lubin: słowo/obraz terytoria; Muzeum Historyczne w Lubinie, 2023: 13-61.
Ewa Domańska, „Nekrodziedzictwo”, w: Ekshumacje polityczne: Teoria i praktyka, red. Alexandra Staniewska, Ewa Domańska. Gdańsk-Lubin: słowo/obraz terytoria; Muzeum Historyczne w Lubinie, 2023: 573-616.
Ewa Domańska i Jan Pomorski, „Wstęp”, w: Wprowadzenie do metodologii historii, red. Ewa Domańska i Jan Pomorski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2022: 9-15.
Zwroty badawcze w historii i w innych naukach humanistycznych, Współczesna krytyka antropocentrycznego i eurocentrycznego wymiaru historii oraz Metodologia praktyczna, w: Wprowadzenie do metodologii historii, red. Ewa Domańska i Jan Pomorski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2022: 218-235; 236-256; 359-372.
Wiedza historyczna jako wiedza antycypacyjna, w: RAT (Resilience Academic Team), Humanistyka prewencyjna, koordynacja prac redakcyjnych: Ewa Domańska, Piotr Słodkowski, Monika Stobiecka. Warszawa-Poznań: Muzeum Sztuki Nowoczesnej; Poznańskie Centrum Dziedzictwa, 2022: 25-39.
“Jerzy Topolski’s Theory and Methodology of Historical Knowledge,” in his, Theory and Methodology of Historical Knowledge: An Anthology, eds. Ewa Domańska and Anna Topolska. Poznań: Faculty of History Press, Adam Mickiewicz University, 2022: 17-43.
Biohumanistyka (rozpoznania wstępne), w: Ekologia interdyscyplinarności, red. Jerzy Axer i Marek Konarzewski. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2021: 153-173
„Ojczyzna to ziemia i groby” czyli cmentarny patriotyzm a gleboznawstwo, w: Nekroprzemoc? Polityka, kultura i umarli, red. Jakub Orzeszek, Stanisław Rosiek. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2021, 327-343.
Problemy i perspektywy polskiej historiografii współczesnej. Wprowadzenie, w: Wielka zmiana. Historia wobec wyzwań... Pamiętnik XX Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Lublinie, 18-20.09.2019, t. 1: „Potęga historii”, red. Jan Pomorski, Mariusz Mazur. Warszawa-Lublin: Wydawnictwo IPN, 2021: 253-266.
Ewa Domańska, Monika Stobiecka, Archaeological Theory: Paradigm Shift, w: Encyclopedia of Global Archaeology, ed. Claire Smith, 2nd. ed. Cham: Springer, 2020: 555-561.
The Paradigm Shift in the Contemporary Humanities and Social Sciences, w: Philosophy of History: Twenty-First-Century Perspectives, ed. Jouni-Matti Kuukkanen. Oxford, London, New York: Bloomsbury, 2020: 180-197 (w j. pol.: Luka paradygmatyczna we współczesnej humanistyce, w: Mody. Teorie i praktyki, red. Elżbieta Winiecka. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 2018: 17-32).
Posthumanist History (oraz dyskusja: Dominick LaCapra, “Comment on Posthumanist History” i Ewa Domanska, “Reply to Dominick LaCapra”, w: Debating New Approaches to History, ed. by Peter Burke and Marek Tamm. Bloomsbury 2018: 327-352.
Gleba cmentarna jako dziedzictwo, w: Dziedzictwo we współczesnym świecie, red. Arkadiusz Marciniak, Michał Pawleta, Kornelia Kajda. Kraków: Universitas, 2018: 73-87.
Kierunki rozwoju strategii badawczych w historii najnowszej, w: Klio na wolności. Historiografia dziejów najnowszych po 1989 roku, red. Marcin Kruszyński, Sławomir Łukasiewicz, Mariusz Mazur, Sławomir Poleszak, Piotr Witek, Lublin: IPN, 2016: 215-225.
Semiofory i pneumatofory w perspektywie biohumanistycznej. (Przypadek korzeni oddechowych Cypryśnika Błotnego), w: Wśród ludzi, rzeczy i znaków. Krzysztofowi Pomianowi w darze, red. Andrzej Mencwel, Jacek Migasiński, Paweł Rodak, Małgorzata Szpakowska. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016: 347-363.
Tematyka: wprowadzenie do historii, nowe tendencje w badaniach historycznych, metodologia badań naukowych, badania ekobójstwa i ludobójstwa
2021-2025 – PRELUDIUM BIS (NCN) „Dziedzictwo wody. Studium przypadku rzeki Warty w Poznaniu w XIX-XX wieku” [kierownik grantu]
2022-2024 - „Człowiek twórcą historii Projekt finansowany w ramach programu "Nauka dla Społeczeństwa" (wykonawca)
2018–2021 - member of an International Advisory Panel – międzynarodowego projektu “My Favourite Things: Material Culture Archives, Cultural Heritage and Meaning”, The Centre for Microhistorical Research at the Institute of History, University of Iceland (The Icelandic Research Fund)
2017-2021 - member of the panel of external scholars – międzynarodowy grant “Unruly Heritage: An Archaeology of the Anthropocene”, The Arctic University of Norway (The Norwegian Research Council / FRIPRO Toppforsk)
2016-2017 – research fellow międzynarodowego grantu “After Discourse: Things, Archaeology and Heritage in the 21th Century” (Norwegian Academy of Science and Letters) [uczestnik grantu]
2014-2016 – OPUS 6 (NCN) „Nekros: wprowadzenie do ontologii martwego ciała” [kierownik grantu]
2012-2014 – laureatka programu Mistrz, FNP. Projekt „Historia ratownicza” [kierownik grantu]
2011-2014 - The René Girard distinguished lecture series – Imitatio, USA [kierownik grantu]
2024 – Złoty Krzyż Zasługi za zasługi w upowszechnianiu wiedzy historycznej, za działalność naukową i organizacyjną
2024 - Nagroda Honorowa im. Joachima Lelewela w uznaniu za wybitny wkład w naukę w dziedzinie nauki pomocnicze historii, historiografia i metodologia
2023 – Medal Złoty za Długoletnią Służbę
2023 – nagroda indywidualna Rektora UAM III stopnia za osiągnięcia w pracy dydaktycznej
2021 – stypendium naukowe Rektora UAM za wybitne osiągnięcia w pracy naukowej w roku 2020
2020 - nagroda Rektora UAM I stopnia za wybitny dorobek publikacyjny w roku 2019
2018 – stypendium naukowe Rektora UAM za wybitne osiągnięcia w pracy naukowej w roku 2017
2018 - nominacja do nagrody im. Jana Długosza za książkę Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała (Wydawnictwo Naukowe PWN 2017)
2017 – nagroda Rektora UAM I stopnia za osiągnięcia w pracy organizacyjnej
Reinhart Koselleck Visiting Professorship, Bielefeld University, Niemcy (2024)
stypendystka Fundacji Kościuszkowskiej (Stanford University, 2000-2001);
stypendystka Fundacji Fulbrighta (University of California at Berkeley, 1995-1996);
fellow of The School of Criticism and Theory, Cornell University (1998);
fellow of The Center of Cultural Studies, University of California at Santa Cruz (1997);
Civic Education Project Fellow (1999-2002);
fellow of The Netherlands Organization for International Cooperation in Higher Education, Rijksuniversiteit Groningen (1992-1993).
2024 - członek Academia Europaea
2020 – członek korespondent PAN, Wydział I Nauk Humanistycznych i Społecznych (także: członek Rady Kuratorów PAN, Wydział I; członek Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu)
2020 – przewodnicząca Komisji Teorii i Historii Historiografii oraz Metodologii Historii przy Komitecie Nauk Historycznych PAN
2022 – członek zarządu „International Commission for the Theory and History of Historiography” (2015-2022 – Przewodnicząca ICHTH)
2015 - członek Komitetu Nauk o Kulturze PAN
2016 - członek Komitetu Nauk Historycznych PAN
2022 – członek Rady Naukowej Instytutu Historii PAN kadencji 2023-2026
2023 – Member of the Academic Advisory Board, Institute for Human Sciences, IWM in Vienna
od 2020 - członek a Permanent External Committee for Scientific Advice (CEPAC). Institute of Contemporary History (IHC), a research centre of the Universidade Nova de Lisboa (in Lisbon) and the University of Évora. Portugalia
2014-2016 – członek Rady Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki
2016 - członek Komitetu Organizacyjnego XXIII Międzynarodowego Kongresu Nauk Historycznych (Poznań 2020)
2011 - Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
2012 - Towarzystwo Historiograficzne
2013 - Polskie Towarzystwo Historyczne
Ekspert i recenzent NCN, ERC.
Członek Komitetu Redakcyjnego serii wydawniczej „Nowa Humanistyka", Instytut Badan Literackich PAN
Członek rad redakcyjnych i naukowych czasopism, m.in.:
"History and Theory" (USA)
"Storia della Soriografia" (Włochy);
„Teksty Drugie" (Polska);
„Historyka" (Polska);
"Kwartalnik Historyczny" (Polska);
„Ейдос. Альманах теорії та історії історичної науки" (Ukraina);
„Frontiers of Historiography" (Chiny);
„Journal of Interdisciplinary Crossroad" (Indie);
„Porównania" (Polska);
„História da Historiografia" (Brazylia);
„Journal of History & Thought" (Chiny);
„Forum Historiae" (Czechy);
„Białostockie Studia Literaturoznawcze" (Polska);
„Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies" (Polska);
„Narracje o Zagładzie" (Polska);
"Norwegian Archaeological Review" (Norwegia);
„Artium Questiones" (Polska);
„Dějiny - Teorie – Kritika / History - Theory – Criticism" (Czechy),
„Humanistyka i Przyrodoznawstwo" (Polska).
„Studia Historiae Oeconomice” (Polska)