W roku 1974 podpisana została dwustronna umowa o współpracy między UAM a Université des Sciences Humaines w Strasburgu (przekształconym wkrótce w Université Marc Bloch, a obecnie zintegrowanym w jeden Uniwersytet Strasburski – Université de Strasbourg). W obecnym roku wypada zatem 50 lat od podpisania tej umowy – ale to nie tylko rocznica, to także 50 lat efektywnej i wciąż żywej współpracy, którą jeszcze w latach 70-tych XX w. podjęli historycy poznańscy i strasburscy.
W roku 1977 współpraca skonkretyzowała się w organizacji dwustronnej konferencji. Ze strony polskiej przygotowywali ją prof. Janusz Pajewski i jego uczeń dr Maciej Serwański, zaś ze strony francuskiej prof. Fernand L’Huillier, prof. Jean-Baptiste Neveux oraz prof. Christian Gras, wspierani przez strasburskiego rektora, prof. Étienne’a Trocmé. Konferencja odbyła się w Strasburgu w kwietniu 1978 r., a dotyczyła problemów dominium maris Baltici w szerokim ujęciu chronologicznym i przedmiotowym (La Mer Baltique – zone de rencontres et d’affrontements 1600-1945). Formuła okazała się owocna i od 1978 r. co dwa lata (z dwukrotnym niewielkim odstępstwem) zespoły poznański i strasburski spotykały się na konferencjach, których akta konsekwentnie publikowano. Spotkania organizowano naprzemiennie w Poznaniu i w Strasburgu. Jubileuszowe, XX kolokwium poznańsko-strasburskie odbyło się w październiku 2018 r. w stacji naukowej PAN w Paryżu. Na jesień roku 2024 (24-25 października) zaplanowano XXII kolokwium, którego gospodarzem będzie UAM w Poznaniu.
Cechą szczególną współpracy poznańsko-strasburskiej od początku była jej wielodyscyplinarność – zapraszano do wystąpień literaturoznawców, historyków sztuki, muzykologów itd. Trzonem grupy współpracującej byli jednak historycy z IH UAM: prof. Tomasz Schramm, prof. Jerzy Topolski, a szczególnie prof. Maciej Serwański oraz krąg jego frankofońskich uczniów, m.in. Maciej Forycki, Igor Kraszewski i Agnieszka Jakuboszczak. Ze strony francuskiej należy wymienić prof. Françoisa-Xaviera Cuche’a, prof. Jeana-Paula Schneidera, prof. Pierre’a Racine’a, prof. Patricka Werly’ego, dr Audrey Kichelewski i wielu innych. Wiele spotkań poświęconych było studiom porównawczym, przy czym często powracało zestawienie losów Poznania i Strasburga, Wielkopolski i Alzacji, uwieńczone tematem XX kolokwium: Les marques du voisinage. L’Alsace et la Posnanie dans l’ombre des influences germaniques. Obecne konferencje przyjmują charakter systematycznych prac nad wybranymi zagadnieniami – XXI i XXII kolokwium poświęcone są tematyce migracyjnej (Circulations, mobilités, migrations – l’Europe en mouvement du Moyen Âge à nos jours).
Współpraca ze Strasburgiem pozwoliła też na uruchomienie programu wspólnych studiów magisterskich. W roku 2013 podpisana została umowa inicjująca program MASTER, dzięki któremu kilkoro studentów z obu stron obroniło podwójne magisteria. Obecnie, po dwuletnich konsultacjach ze stroną francuską, UAM i Uniwerstytet w Strasburgu finalizują podpisanie nowej umowy o wspólnych studiach MASTER, a studenci z obu stron przygotowują się do ich podjęcia.
Załącznik: konferencje poznańsko-strasburskie (1978-2024).
I: Strasburg 1978 (La Mer Baltique – zone de rencontres et d’affrontements 1600-1945);
II: Poznań 1981 (Développement de la conscience nationale en Europe Centrale du XVIe au XXe siècle);
III: Strasburg 1983 (Églises, États, Nations – XVIe – XVIIIe siècle);
IV: Poznań 1985 (Les expresssions de l’identité sociale en Europe depuis la Renaissance);
V: Strasburg 1988 (L’État dans les doctrines économiques et politiques de la Renaissance à nos jours);
VI: Poznań 1990 (Théâtre et société de la Renaissance à nos jours);
VII: Strasbourg 1992 (Les influences étrangères en Pologne);
VIII: Poznań 1994 (Le rôle des médias à travers l’histoire);
IX: Strasbourg 1996 (La vie de château. Architecture, fonctions et représentations des châteaux et des palais du Moyen Âge à nos jours);
X: Poznań 1998 (Les grands hommes des autres);
XI: Strasburg 2000 (Explorations de la mémoire collective. Grands événements et mythes des origines);
XII: Poznań 2002 (Amis et ennemis héréditaires: Les stéréotypes nationaux);
XIII: Strasbourg 2004 (Conscience nationale, État et religions);
XIV: Poznań 2006 (Religion et nations. Entre l’universel et les particularismes);
XV: Strasburg 2008 (Les aristocraties en Europe du moyen âge à nos jours);
XVI: Poznań 2010 (Jeux et sports de la Renaissance à nos jours);
XVII: Strasburg 2012 (L'Histoire des universités, de Bologne à Bologne);
XVIII: Poznań 2014 (Cultures en transit dans l’espace urbain : coexistence, hybridation, métissage);
XIX: Strasburg 2016 (Les Campagnes et leurs paysages);
XX: Paryż 2018 (Les marques du voisinage. L’Alsace et la Posnanie dans l’ombre des influences germaniques).
XXI: Strasburg 2022 (Circulations, mobilités, migrations – l’Europe en mouvement du Moyen Âge à nos jours, Część 1: Se rendre à l’étranger : entre formation et divertissement);
XXII: Poznań 2024 (Circulations, mobilités, migrations – l’Europe en mouvement du Moyen Âge à nos jours, Część 2: Les migrations économiques et les déplacements contraints).
